De evolutie van onze consumptiepatronen is goed. We keren terug naar een gezonder voedselpatroon, waarbij we de voorkeur geven aan regionale, biologische en lokale producten … Hoe is deze ‘gezonde’ trend te verenigen met de steeds toenemende groei van fastfood? We leggen het hier uit.

De pioniers van fastfood: hamburgers & nuggets

Fastfood: velen associëren het nog steeds met restaurants met enkel hamburgers en nuggets. Het is ondertussen meer dan 40 jaar geleden dat de eerste burgers werden geïmporteerd uit de Verenigde Staten. Een update over deze pioniers:

• Quick
  • Eerste hamburgerrestaurant in België, geopend in 1971 (eerste Quick in Frankrijk: 1980).
  • Merk gekocht door Burger King een paar jaar geleden. A priori zullen alle Quicks in Frankrijk worden omgevormd tot Burger King, terwijl de ongeveer 90 Quicks in België hun oorspronkelijke identiteit zullen behouden.
• McDonalds
  • Eerste McDonalds in Frankrijk: 1972 (België: 1978).
  • 85 restaurants in België en … meer dan 1.400 in Frankrijk.
• Burger King
  • Eerste Burger King in Frankrijk: 1980. België en Luxemburg volgden pas veel later, met de opening van het allereerste restaurant in 2017.
  • Een jaar later had Burger King reeds 14 restaurants in België, en zei het er 70 extra te willen openen tegen 2022.
• KFC
  • Frankrijk: opening van het eerste restaurant in 1991. Ook hier wordt pas veel later geïnvesteerd in Luxemburg en België. De eerste Luxemburgse KFC opende zijn deuren in 2018 en België volgde in 2019.

Wij zijn ervan overtuigd dat de “klassieke” fastfoodmarkt in ons land sterk zal blijven groeien. We zien inderdaad dat de bestaande merken blijven groeien, terwijl de nieuwe merken zeer succesvol zijn zodra ze aankomen. De openingsdagen van de eerste Burger King en KFC in België zorgden voor een ware vloedgolf van nieuwsgierige mensen.

 

Wanneer het fastfoodaanbod diversifieert

Het behoud van deze pioniers en de komst van nieuwe merken zijn niet voldoende om het gewicht van fastfood vandaag de dag te verklaren. Alleen al in Frankrijk waren er in 2018 maar liefst 32.000 fastfoodrestaurants. Van al deze ketens waren er echter slechts 6.000 hamburgerrestaurants. Niet dat ze minder populair zijn, maar het aanbod van fastfoodrestaurants is gediversifieerd. We hebben altijd haast, maar we willen afwisseling in onze snelle lunch …

 

Fast-good & fast-casual

Om tegemoet te komen aan de vraag van klanten die snel maar goed willen eten werden in het begin van de jaren 2000 nieuwe fastfoodketens opgericht. Naast hamburgers, pizza’s en frietjes is er een aanbod van pastasalades, sushi, uitgebalanceerde broodjes en andere wraps en buddha bowls. We kunnen spreken van “top-of-the-range” fastfood, gezonder en vaak ook verfijnder. Soms zelfs biologisch, lokaal en seizoensgebonden …

Dit wordt fast-good, of fast-casual genoemd. De populariteit van foodtrucks ligt ook in de lijn van deze trend. Creativiteit is essentieel, en de verbeelding van de ontwerpers lijkt geen grenzen te kennen, gestimuleerd door de steeds veeleisendere voedselkeuzes (veggie of zelfs veganistisch, glutenvrij, lactosevrij …) en de vraag van een clienteel met steeds nieuwsgierigere smaakpapillen. Zij zijn, in ruil daarvoor, bereid om een hogere prijs te betalen dan in de traditionele fastfoodrestaurants.

Hier zijn enkele fastfoodrestaurants die kenmerkend zijn voor deze nieuwe generatie :

• Exki: één van de pioniers in België (opgericht in 2001). Sindsdien is de keten gegroeid met tientallen restaurants en heeft ze zich succesvol gevestigd in verschillende Europese landen. De keten geeft de voorkeur aan seizoensgroenten en neemt veel biologische ingrediënten mee in haar bereidingen. Zij zet zich in voor de bestrijding van voedselverspilling door haar onverkochte maaltijden te herverdelen.
• Mersea (2 verkooppunten in Parijs): geïnspireerd door het fish & chips concept om “fastfood uit de zee” aan te bieden. De recepten zijn gemaakt door een chef-kok met twee Michelin-sterren. Of wanneer gastronomie en fastfood elkaar ontmoeten …
• Shape’n Go: Dit nieuwe concept in Charleroi is bedoeld als fastfoodrestaurant voor sporters. Klanten kunnen hun maaltijden aanpassen aan hun behoeften (zetmeel, proteïne, enz.).
• Palika Poké (Parijs) en Poki Poké (Brussel): Deze merken volgen de iets exotischere trend van de “bowls” om Hawaiiaanse gerechten aan te bieden. Vis van duurzame oorsprong, recycleerbare verpakkingen … Zoals in veel fastfoodrestaurants anticiperen ze op de kritische blik van de consument door vanaf het begin in te zetten op een ecologisch verantwoorde aanpak.
• Victorine (Luxemburg): nog steeds in het fastfoodassortiment vinden we Victorine, dat zijn eerste winkel in 2018 opende en er nu drie heeft in Luxemburg. Broodjes, salades, wraps, quiches of andere schotels zijn 70% vegetarisch en houden rekening met de verschillende voedingsbehoeften, met opties die veganistisch, lactosevrij, glutenvrij, zonder geraffineerde suikers, enz. De producten worden dagelijks vers bereid, met originele recepten, nieuwe kruiden en nieuwe bereidingen. Er valt ook een aanbod van loempia’s, zoute en zoete taartjes, wraps en broodjes of gevulde potjes te ontdekken. Ook op het gebied van dranken is het natuurlijke menu een must: verse koude geperste sappen, zelfgemaakte ijsthee, lokale bieren en natuurlijke wijnen.
• Crep’eat (Parijs, Luxemburg): de fastfoodversie van de klassieke crêperie. Hier wordt ingespeeld op de terugkeer naar de traditie en krijgen we een echte Bretonse gezouten botercrêpe, bereid in het bijzijn van de klant. Deze minutieuze voorbereidingen zijn een andere trend in de nieuwe generatie fastfoodrestaurants …
• Copper Branch: een goed voorbeeld van een fastfoodrestaurant dat aan een nichevraag voldoet. Het is een van de eerste volledig veganistische fastfoodrestaurants, afkomstig uit Canada. Het eerste Franse restaurant werd opgericht in 2018 en in 2019 werd in Brussel een andere zaak geopend.

 

Meer aandacht voor het milieu

De focus is dus duidelijk niet alleen gericht op een ‘healthy’ consumptie, maar ook duurzaamheid is redelijk verankerd in de nieuwe fastfoodmerken. De traceerbaarheid van producten, het gebruik van korte ketens en natuurlijk de “zero waste”-beweging is ook hier van tel. Deze veranderingen zijn het gevolg van enerzijds de druk van de consument en anderzijds de nieuwe wetgeving. En dat dwingt de hele sector om te evolueren …

Een voorbeeld? De plastieken rietjes! Verschillende fastfoodspelers hebben geanticipeerd op het Europese verbod op een reeks kunststofproducten voor eenmalig gebruik, dat in 2021 in werking zal treden. Zelfs de ‘klassieke’ fastfoodketens. McDonalds was een van de eersten die biologisch afbreekbare rietjes in een aantal van zijn restaurants introduceerde en is van plan om een versnelling hoger te schakelen: “Tegen het einde van het jaar zal 60% van het plastiek in onze verpakkingen verdwenen zijn”, kondigde Nawfal Trabelsi, CEO van McDonald’s in Frankrijk, in april 2019 aan. De KFC-keten volgde snel.

Naar onze mening zijn deze acties niet onbelangrijk, aangezien fastfoodrestaurants een enorme hoeveelheid afval vertegenwoordigen. Alleen al in België werd in 2018 geschat dat de consumptie van plastieken rietjes in fastfoodrestaurants meer dan een miljard zeshonderd miljoen exemplaren bedroeg.

 

Conclusie

Wij geloven dat er nog steeds grote mogelijkheden zijn om uit te breiden in fastfood, of het nu wel of niet ‘healthy’ is:

• Er werd relatief laat geïnvesteerd in de Belgische en Luxemburgse markten door bepaalde merken, die aanvankelijk grotere markten bevoordeelden. Deze vertraging wordt geleidelijk aan ingehaald.
• De publieke opinie over fastfood blijft (zeer) positief: in Frankrijk bijvoorbeeld bleek uit een onderzoek uit 2015 dat 84% van de mensen een vrij positieve, zo niet zeer positieve, mening over fastfood had.
• De lunchpauzes worden vaak korter, zelfs in Frankrijk, waar de lunchpauzes van oudsher het langst zijn. De belangstelling voor eenvoudige en snelle maaltijden zal daarom waarschijnlijk niet afnemen.
• Nieuwe spelers zoals Deliveroo en Uber Eats hebben een extra impuls gegeven aan fastfoodmerken. U hoeft uw huis of kantoor zelfs niet meer te verlaten om van uw maaltijd te genieten: alles wordt thuis of op het werk geleverd en fastfood wordt zo “sneller dan snel”.

Het enige wat moet gebeuren is beslissen waar en met welk concept men zich gaat vestigen. De studies van GeoConsulting maken het mogelijk om gegevens op een gekwantificeerde, wetenschappelijke en cartografische manier te analyseren om deze snelgroeiende markt beter te begrijpen!