We constateren in de loop der jaren dat de winkels in stadscentra geleidelijk leeglopen omwille van diverse redenen die in een van onze vorige artikels werden vermeld. Hoe kan men winkels de binnenstad heropwaarderen en de rol ervan herdefiniëren? Hier zijn onze pistes.

Mulhouse, Frankrijk: een oude industriële stad met alle postindustriële stigma’s van veel van onze Waalse steden. Mulhouse is er nu in geslaagd zijn commerciële dynamiek te herstellen: sinds 2011 zijn er 400 winkels geopend (waarvan 75% onafhankelijk) en 200 gesloten, wat neerkomt op een vermindering van bijna de helft van de lege panden.

 

Hoe is dit gebeurd? Door massale investeringen of een beleid dat zeer handelsvriendelijk is? In feite hebben de lokale besluitvormers gekozen voor een veel systematischere aanpak. Ze hebben ervoor gekozen om zowel in de commerciële functie te investeren, maar ook in huisvesting, openbare ruimteontwikkeling, toegankelijkheid, toerisme, de algemene sfeer. Het doel was niet alleen om de handel nieuw leven in te blazen, maar ook om ervoor te zorgen dat mensen opnieuw in het stadscentrum willen wonen, inclusief de middenklasse. De eerste klanten van de stadswinkels zijn uiteraard de lokale bevolking.

De handel werd daarom niet als een op zichzelf staande kwestie beschouwd, maar als een onderdeel van een ecosysteem, het Territorium.

 

De lessen die we kunnen trekken uit deze aanpak om onze stadscentra nieuw leven in te blazen zijn de volgende:

 

1) Een terugkeer naar meer geconcentreerde handelszaken

 

Wij geloven dat de toekomst van de Waalse commerciële activiteiten zal afhangen van een handelsconcentratie. In sommige stadscentra is er nu inderdaad een sterke commerciële spreiding, tot 30% van de winkels ligt verspreid buiten de winkelstraten. De meeste consumenten zijn echter niet langer bereid om van links naar rechts te rennen om hun verschillende boodschappen te doen. Ze willen alles snel vinden, op eenzelfde plek. Dat is wat winkelcentra zo succesvol heeft gemaakt (al dan niet in de stadsrand).

 

2) Samenvoegen van commerciële oppervlakken

 

Consumenten verwachten ook commerciële ruimtes die een betere beleving, meer gemoedelijkheid en een zo breed mogelijke keuze bieden. Een behoefte die de oprichting van grotere handelszaken vereist en dus de oprichting van ruimere commerciële panden. Naar onze mening gaat het hierbij om het samenvoegen van de beschikbare ruimtes.

 

3) Meer gemengde en multifunctionele polen

 

Om de Waalse te heropwaarderen, moeten ook de bestaande polen opnieuw worden gekwalificeerd. Het voorbeeld van het project Place Richelle in Waterloo is daar een perfect voorbeeld van. Oorspronkelijk lag deze site aan de rand van de stad en bood een commercieel aanbod dat overeenkwam met de situatie en de behoeften van die tijd. In de loop der tijd en naarmate de stad zich uitbreidde, werd de site echter geleidelijk geïntegreerd in de commerciële kern van het stadscentrum. Deze evolutie, gekoppeld aan de veroudering van gebouwen en inrichting, maakte deze site niet meer zo aantrekkelijk als vroeger.

 

De site staat nu op het punt volledig gerenoveerd te worden, met een volledige herdefiniëring van de commerciële en andere functies als uitgangspunt:

• De huidige “schoendozen” maken plaats voor een veel duurzamere architectuur die beter geïntegreerd is in het stedelijk landschap.
• De site is meer bedoeld als een gezellig “dorpsplein”, met de ontwikkeling van promenades en pleintjes voor voetgangers, fietspaden, ontspanningsruimtes en terrassen voor de horeca.
• De focus zal liggen op de commerciële mix, met een aanbod dat complementair is aan dat van het stadscentrum.
• Ten slotte zal deze mix worden uitgebreid in functie van de site zelf, aangezien het niet langer uitsluitend commercieel, maar ook residentieel zal zijn, met de bouw van 40 wooneenheden.

Een goed voorbeeld van de heropwaardering van een verouderde locatie.

 

4) Verbeteren van de interactie tussen consumenten/verkopers

 

Last but not least… Het is zeker noodzakelijk om te investeren in commerciële inrichting en apparatuur om deze met een sterke dynamiek en identiteit nieuw leven in te blazen,  deze investeringen komen immers ook onze stadscentra ten goede. Maar in tijden van online shopping zijn we ervan overtuigd dat het het persoonlijke contact de onderscheidende factor voor offline handel zal worden. Het is daarom hoog tijd om de nadruk weer te leggen op de interactie tussen de consument en de verkoper. Omdat het hart van de handel de mens blijft!